Học bơi thế nào ?

Học bơi thế nào ?
 Tôi không phải là người chuyên dạy bơi, và cũng không xuất sắc gì trong quá trình học. Kết quả là sau 4-5 mùa hè và vô số lần nghe người khác dạy, thì mới gọi là biết bơi. Chỉ muốn ghi lại kinh nghiệm học bơi và kinh nghiệm dạy người khác bơi, nếu ai thấy hữu ích thì thật là may mắn.

Phải nói ngay là bơi giống như đi xe đạp hay lái xe hơi, hiểu theo nghĩa một loại phản xạ có điều kiện. Ai đã từng đi được xe đạp thì bao giờ cũng đi được xe đạp, khỏe yếu chỉ có tức là đi xa hay gần thôi. Bơi cũng vậy, ai một lần biết bơi là cả đời biết bơi, không thể quên cách bơi được. Vậy nên nếu có điều kiện thì nên học bơi càng sớm càng tốt, tầm 3 tuổi có thể bắt đầu được rồi. Tốt nhất là tầm 6 tuổi, lúc đó đủ lớn để hiểu được hướng dẫn của người dạy. Một nguyên nhân khác để bắt đầu học sớm, là rèn luyện phản xạ lúc còn bé dễ hơn rất nhiều. Càng lớn lên, phản xạ càng chậm đi, đoàn luyện một phản xạ mới lại càng khó khăn.

Dễ nhất là học bơi ếch hoặc bơi chó. Người bơi kiểu này thở đơn giản, thậm chí không cần ngụp đầu xuống nước. Tuy không bơi nhanh, nhưng nổi được lâu và bơi được xa (kiểu ếch). Mặt khác, nếu cần kỹ năng bơi cứu hộ thì kiểu bơi ếch không phù hợp, vì không bơi một tay được. Nhưng để nhắm vào đối tượng chưa biết bơi thì kỹ năng cứu hộ không cần thiết lắm.

Theo cách học bơi hà nội của tôi, có thể chia ra vài bước như sau:

1. Tập tuỳ thuộc trên cạn. Bước này để người học quan sát đúng tư thế động tác, đồng thời làm theo cho quen dần. đích: nắm được các động tác căn bản, biết nguyên tắc phát lực trong nước.
2. Tập thở theo nhịp bơi. Bước này cho người học làm quen với nước, cảm nhận được môi trường nước. Người học đứng trong nước sâu ngang cổ, ngụp đầu vào nước nhưng cố để không ướt tai, thở ra bằng miệng. Sau đó nhô đầu lên (không nhô vai lên khỏi nước) và hít không khí vào. đề nghị nhịp nhanh dần. Một bí quyết là phun ngụm không khí rốt cuộc khỏi miệng khi đã nhô lên khỏi mặt nước, để làm sạch nước bám quanh miệng. Khi đó hít vào sẽ không bị sặc nước.
3. Nằm sấp trong nước và tập quạt tay / chân, chưa cần thở. đề nghị người học đạp vào đáy bể / thành bể, lao đi trong nước, quạt tay và chân (mặt vẫn úp sấp trong nước). đích là đi được khoảng 5-7m, quạt được chừng 5-6 nhịp. Bước này để người học cảm thấy lực đẩy của mình vào nước, đưa người tiến lên phía trước. Người học phải đưa được chân lên gần mặt nước, giữ người ở tư thế nằm ngang.
4. Tập thở dùng phao mũi tên (phao trái tim). Bước này là bước quyết định việc người học có bơi được hay không. Yêu cầu nắm tay vào phao mũi tên, đạp chân như bước 3 và ráng vươn đầu lên để thở. Mục tiêu là đi được 30-50m, đầu luôn nổi trên mặt nước, thở thường ngày bằng miệng. Bước này để rèn thể lực, người bơi phải đạp chân đủ mạnh để đưa đầu lên thở. Một điểm quan trọng là người bơi phải biết ngửa cổ khôn xiết để lấy hơi, nếu không sẽ bị úp mặt vào nước như bước 3.
5. Khi hoàn thiện bước 4, đề nghị người học giảm bớt phụ thuộc vào phao. Một cách là cho họ vịn phao bằng 2-3 ngón tay và giảm dần. Lúc đó chân buộc phải đạp mạnh hơn để giữ đầu không bị chìm. Mục tiêu rút cục là đi được 15-20m mà chỉ vịn nhẹ vào phao (ví dụ dùng 1 ngón tay thôi)
6. Bỏ phao, dùng tay quạt để bơi thông thường.

Đến hết bước 6, người học phải có khả năng bơi được 50m, thở trong quá trình bơi có thể ngụp đầu xuống nước hoặc không. Có khả năng bơi ngửa được 50m hoặc hơn. Đủ tự tin để bơi ra chỗ nước sâu không đứng được. Tự nổi chờ hỗ trợ nếu chẳng may ngã xuống nước, không bị hoảng loạn.

Để chính thức biết bơi thì còn thiếu phần phối hợp tuỳ thuộc thở ăn nhịp. Cái này người học phải tự đoàn luyện, nếu không sẽ chóng mệt. Có thể quay lại bước 1 để quan sát kỹ hơn, hoặc xem clip dạy bơi trên Internet. Nhưng việc tự đoàn luyện vẫn là chính. Tác giả mất gần 1 tháng (ngày nào cũng tập bơi) để phối hợp được tay chân thở. Khi đã kết hợp được khắc bơi rất xa (>200m), vì thể lực đã tốt rồi.

Qua trò chuyện với những người từng học bơi (mà vẫn chưa bơi được) và ngay từ kinh nghiệm bản thân, tác giả thấy người học bơi thường bị vướng ở bước 4. Có tức là khi úp mặt xuống nước để quạt thuộc cấp thì họ làm tốt, nhưng khi phải thở thì tức tốc họ có vấn đề. bản tính là ở bước 3 họ quạt nước đủ mạnh để tiến lên, nhưng chưa đủ mạnh để nhô đầu lên thở. Nếu thể lực tốt, có cảm giác nước tốt ở bước 3, thì có thể vượt qua bước 4+5 trong 1 buổi tập. Nếu không riêng bước 4 có thể kéo dài vài buổi. Nên nhớ là không phải do khỏe hay yếu, mà là do một số cơ bắp chưa được tập tành. Thêm nữa người bơi phải cảm thấy được lúc nào cần phát lực mạnh để đẩy người đi.

Một trong những duyên do thất bại khác là giáo dạy bơi hay ép học viên phải làm được tức khắc việc phối hợp thuộc cấp thở, mà không dừng lại ở bước 6. Nhớ rằng việc phối hợp này tương đối khó, không thể làm được trong ngày một ngày hai. Việc tập bơi mà không ngụp đầu xuống nước sẽ làm người bơi dễ phối hợp tay chân hơn (không phải lo đến việc thở). Sau này khi thuộc cấp đã ăn nhịp với nhau thì sẽ phối hợp thở rất dễ.

Những người mới tập bơi cũng thường mất sức do quạt nước quá nhiều. tuốt luốt những người tôi biết đều mắc lỗi này, kể cả tôi. Người tập cần chủ động quan sát người biết bơi để rút kinh nghiệm, nếu bơi ếch thông thường chỉ khoảng dưới 10 nhịp/phút.

Chúc các bạn học bơi thành công